Mgbe na Ebe Achọpụtara Igwe Ọdụdọ

Ọ bụghị mmadụ chepụtara magnet, kama ọ bụ ihe ndọta eke. Ndị Gris oge ochie na ndị China chọtara nkume magnetized eke na okike

A na-akpọ ya "magnet". Ụdị nkume a nwere ike iji anwansi amịpụta obere ígwè ma na-atụ aka n'otu ụzọ mgbe ọ na-efegharị na mberede. Ndị ọkwọ ụgbọ mmiri nke mbụ ji magnet dị ka kompas mbụ ha na-agwa ntụziaka n'oké osimiri. Onye mbụ ga-achọpụta na iji ndọta kwesịrị ịbụ ndị China, ya bụ, iji magnet mee "compass" bụ otu n'ime nnukwu ihe anọ China mepụtara.

N'oge Ọchịchị Agha, ndị nna nna China achịkọtala ọtụtụ ihe ọmụma n'akụkụ a nke ihe ndọta. Mgbe ha na-achọgharị ígwè ígwè, ha na-ezutekarị magnetite, ya bụ, magnetite (nke bụ ferric oxide na-emekarị). Edere nchọpụta ndị a ogologo oge gara aga. Edere nchọpụta ndị a nke mbụ na Guanzi: "Ebe e nwere magnets n'elu ugwu, e nwere ọla edo na ọla kọpa n'okpuru ya."

Mgbe ọtụtụ puku afọ nke mmepe gasịrị, magnet aghọwo ihe dị ike na ndụ anyị. Site n'ịmepụta alloys dị iche iche, enwere ike nweta otu mmetụta dị ka nke magnet, na ike ndọta nwekwara ike imeziwanye. Ihe ndọta mmadụ mere pụtara na narị afọ nke 18, mana usoro nke imepụta ihe ndọta siri ike ji nwayọ nwayọ ruo mgbe e mepụtaraAlnicon'afọ 1920. N'ikpeazụ,Ihe ndọta Ferriteechepụtara wee mepụta na 1950s na ihe ndọta ụwa na-adịghị ahụkebe (gụnyere Neodymium na Samarium Cobalt) ka emepụtara na 1970s. Ka ọ dị ugbu a, e mepụtala teknụzụ magnetik ngwa ngwa, ihe ndọta siri ike na-emekwa ka ihe ndị ahụ dị ntakịrị.